Često se kaže da određeni ljudi posjeduju rođenu dar za muziku u samom svom biću. Laza Ristovski je pravi primjer za ovaj pojam; on nije bio samo klavijaturist, već umjetnik koji je instrument transformirao u posudu za emocije.
Njegove melodije su prevazilazile puki zvuk, oličavajući suštinu čovečanstva, obuhvatajući radost, tugu i protok vremena. Ovaj izuzetni glazbenik ostavio je u amanet ne samo zbirku pjesama, već i trajni utisak u srcima nebrojenih pojedinaca.
Laza Ristovski, rodom iz Novog Pazara, jedan je od najistaknutijih klavijaturista i skladatelja bivše Jugoslavije. Njegovo glazbeno nasljeđe zamršeno je utkano u samo tkivo jugoslovenskog roka, sa izuzetnim talentom koji se prevazilazi konvencionalna instrumentalna ograničenja. Svojim doprinosima kultnim bendovima Smak i Bijelo dugme, pojavio se kao suštinska figura na muzičkoj sceni.
- Ristovski, iako rođen u Novom Pazaru, svoje formativne godine proveo je u Kraljevu, gde je i krenuo na svoj muzički put. Sa nepunih pet godina pokazao je veliko interesovanje za muziku, moleći roditelje da mu kupe harmoniku. U Kraljevu je započeo svoje klasično muzičko obrazovanje, koje je kasnije proširio na napredne instrumente i formalno školovanje.
Još u detinjstvu Ristovski je pokazao izuzetan talenat. Nastavu je pohađao pod rukovodstvom uglednog profesora u Kraljevu da bi kasnije prešao u novoosnovanu muzičku školu. Tijekom tinejdžerskih godina osnovao je svoj prvi bend, nezvaničnu grupu poznatu kao Nameless, koja je nastupila na školskim plesovima.
Nepokolebljivu podršku njegovih roditelja govori i značajno ulaganje od 540.000 dinara u nabavku orgulja “Vok Jaguar”, što svedoči o njihovom verovanju u njegov talenat. Dok je pokušavao uspostaviti delikatnu ravnotežu između svog obrazovanja i svojih glazbenih aspiracija, postalo je očito da će glazba na kraju prevladati.
Lazina karijere dosegla je rok izuzetne visine nakon što je ušao u Smack, bend koji je prepoznat kao jedan od najinovativnijih u žanru tog doba. Njegov doprinos u zvučnom pjesmaru Smacka pokazao se neophodnim, ulivajući glazbu osjećaj progresivnosti, sofisticiranosti i dubine.
Tek prelaskom u Bijelo Dugme Ristovski se pojavljuje kao simbol jedne epohe. Ova se tranzicija može uporediti s prelaskom nogometaša iz Partizana u Crvenu zvijezdu u domenu glazbe, čin koji se smatra gotovo svetogrđem.
- Tada je njegova supruga Vesna Panić, koja je bila profesionalni vajar, u osmom mjesecu teškoće. Iako je već otišao u Sarajevo u Bregovićevu ekipu, preplavile su ga emocije i neizvjesnost, zbog čega se vratio. Tek pošto je dobio njeno ohrabrenje, odlučio je da počne iznova. Tog dana izveo je svoj inauguracijski koncert sa Bijelim Dugmetom, koji se poklopio sa rođenjem njegove ćerke Sande, čime je simbolično obilježio taj datum u njihovoj porodičnoj i muzičkoj povijesti.
Pored saradnje sa raznim bendovima, Laza Ristovski je stekao priznanje i kao solo umetnik. Njegova instrumentalna djela spojila su elemente klasične, rok i eksperimentalne muzike. Među njegovim filmskim kompozicijama posebno se izdvajaju „Lepa sela lepo gore“ i „Nečista krv“ — ovi komadi se i dalje slave zbog neizbrisive atmosfere koju je Laza pojačao svojim melodijama.
Kompozicije kao što su “Zaboravljeni” i “Pljuni i pevaj Jugoslavijo moja” nepogrešivo odražavaju njegov jedinstveni učinak, demonstrirajući njegov izuzetan talent za pretvaranje emocija u glazbeni izraz.
Laza je bio poznat ne samo po svojoj slavi već i po poniznosti i privrženosti porodice. Njegova ćerka Sanda Ristovski, dok se školovala za muziku, odlučila je da se bavi slikarstvom. Ipak, priznala je da je glazba ostala sastavni dio njenog života, strast koju je podsticao i nadahnjivao njen otac.
U noći uoči Lazine smrti, Sanda je održala izložbu u Bolu na Braču, gdje je prodala sve svoje kreacije, događaj za koji se rekla da bi njen otac smatrao ostvarenjem svojih snova.
U posljednjim godinama Laza se susreo sa značajnim zdravstvenim izazovima koji su rezultirali prikovanim za invalidsku kolicu. Ipak, zadržao je optimizam i želju za životom. Njegov zaštitni znak sadašnji osmjeh i pozitivan duh održali su se do samog kraja.
Prošlo je sedamnaest godina od njegove smrti, ali njegov uticaj i dalje traje. Region održava njegovu muziku, ličnost i nasleđe, sve čvrsto utisnuto u njegovo kolektivno sećanje.
Laza Ristovski je prevazišao puko članstvo u renomiranim bendovima; oličavao je suštinu umjetnosti, stvarajući naracije, emocije i sudbine kroz svoje klavijature. Njegova poniznost, odanost obitelji i strast prema muzici utvrdili su njegov status bezvremenske legende.
Kroz melodije koje je komponovao, filmove koje je unaprijed i trajno naslijeđe koje je zavještao svojoj ćerki i publici, Laza nastavlja da se odjekuje u svakoj noti na koju je uticao.
